تک فال سرگرمی و تفریحی ، علمی ، آموزشی ، خبری
نام علمی: Lavandula stoechas L
گیاه‌شناسی: اسطو خودوس گیاهی چند ساله خشبی است. ارتفاع این گیاه ۴۰ تا ۶۰ cm می‌رسد. برگ‌ها به رنگ سبز، خاکستری، نقره‌ای و به شکل نیزه‌ای می‌باشند که بطور متقابل روی ساقه قرار می‌گیرد و پوشیده از کرک سفید پنبه‌ای است. این گیاه دارای سیستم ریشه‌ای طویل می‌باشد که تا عمق حتی ۴ متری می‌تواند رشد نموده و جذب آب نماید. طول برگ‌ها ۲- ۴ سانتی و عرض آن تا ۵/۰ سانتی متر می‌رسد. گل‌ها به رنگ آبی متمایل به بنفش می‌باشد گل‌ها به صورت گل آذین خوشه‌ای بر روی ساقه گل دهنده از بهار تا آخر مرداد ماه ظاهر می‌شوند و میوه فندقه تخم مرغی شکل می‌باشد. وزن هزار دانه ۸۵/ تا ۲/۱ گرم است.
نیازهای اکولوژیکی: در طول رویش به نور فراوان رطوبت کم، هوای گرم و خاکهای سبک شنی دارای ترکیبات کلسیمی و مواد غذائی نیاز دارد خاکهای سنگین برای کشت این گیاه مناسب نمی‌باشد.
– دوره آبیاری: هر ۷ روز یکبار البته با توجه به شرایط اقلیمی متغیر می‌باشد.
آب و هوای پیشنهادی جهت کشت گیاه: ناحیه نیمه صحرایی سرد و ناحیه مدیترانه‌ای
PH و EC مناسب: ۷ تا ۴/۸ – کمتر از ۲ دسی زیمنس بر متر
نحوه تکثیر: ۱- تکثیر جنسی: از طریق بذر صورت می‌گیرد در این روش ابتدا بذور را در آذرماه یا در اواسط اسفندماه در خزانه با رعایت فواصل ۲۰ تا ۴۰ سانتی متر فاصله ردیف‌ها و ۵ سانتی متر روی ردیف‌ها و در عمق حدود ۵/۰- ۱ سانتی متر کشت می‌گردد.
۲- تکثیر غیرجنسی: در تکثیر غیر جنسی از ساقه‌های یکساله (علفی) و یا خشبی، قلمه هائی به طول ۱۵ – ۲۰ cm تهیه نموده و در خزانه آزاد یا غیر آزاد (زیر پلاستیک) و در فاصله ردیف‌های ۸ – ۱۰ سانتی متر و فاصله قلمه‌ها روی ردیف ۴ -۳ سانتی متر کاشته می‌شود (خزانه کاری می‌کنند) در مراحل اولیه خزانه ایجاد محیط سایه روند ریشه دهی را تسریع می‌نماید.
استفاده از اسطو خودوس در فضای سبز:
از گیاه اسطو خودوس با اهداف استفاده از کاربرد زیبائی، مهندسی گیاهان و معماری می‌توان بهره جست مثلاً در کاربرد زیبائی با کاشت در طرحهای مختلف و یا انجام هرسهای فرم و در کاربرد مهندسی گیاهان با توجه به سیستم ریشه آن در کنترل و تثبیت خاک و غیره و در کاربرد معماری برای تقسیم فضا و نیز بعنوان جدا کننده (مخصوصاً ۴- ۵ سال بعد از کاشت در محل اصلی) و در کاربرد کنترل شرایط اقلیمی می‌توان از اسطو خودوس در بهبود شرایط زیست محیطی استفاده نمود. هم چنین بعنوان گیاه معطر نیز کشت می‌گردد.
جهت شکیل بودن و نیز پرپشت نمودن گیاه و توسعه سیستم ریشه وقتی طول نبات به حدود ۱۸- ۲۰ سانتی متر رسید از ارتفاع ۱۰ سانتی متری سطح خاک هرس می‌نمائیم.
خواص درمانی: اسطو خودوس طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و خشک است.
– اسطو خودوس از نظر خواص درمانی دارای خاصیت تقویت کننده اندامهای رئیسه بدن، مقوی بدن و قوای دماغی و تفکر و هم چنین مقوی احشاء و آلات داخل شکم و مفرح است مسهل سودا و بلغم می‌باشد.
اگر مقدار یک قاشق مرباخوری از سرشاخه‌های نیم کوب شده آن در ¾ لیوان آب جوش بمدت ۲۰ دقیقه دم کرده پس از صافی گذرانده و یک قاشق مرباخوری عسل طبیعی به آن اضافه نموده و میل شود و تا مدتی ادامه یابد برای رعشه، سرگیجه، تقویت ذهن، حافظه، رفع فراموشی، صرع و وسواسهای سوداوی و غم و اندوه، مفید است.
– اسطو خودوس بر اشخاص صفراوی مضرّّ و عطش آور است و ایجاد آشفتگی می‌نماید از این نظر باید با سکنجبین خورده شود و برای ریه مضرّ است از این نظر باید با کتیرا و صمغ عربی خورده بشود.
– در درمان نفخ، صدای شکم، گاز معده مفید است.
– استفاده از اسانس اسطو خودوس (۱- ۲ قطره) در وان حمام به عنوان ضد باکتری و ضد التهاب، تحریک بهبودی در برش زایمان، به عنوان آرامبخش برای بیخوابی، عصبانیت قبل از قاعدگی و سردردهای ناشی از استرس.
– از اسانس اسطو خودوس در آروماتراپی برای درمان اضطراب، بیقراری و بیخوابی افراد کهنسال و یائسه استفاده می‌گردد.