
نام علمی: Chaenomeles Lindl
درختچهها یا درختان کوچک، خزان کننده یا نیمه همیشه سبز، با شاخههای گاهی خاردار، جوانهها کوچک با حدود ۲ فلس خارجی، برگها با دمبرگ کوتاه، داندانه ارهای یا کنگرهای، گوشواره دار، با بافت محکم، گلها منفرد یا دستهای، قبل یا بعد از برگها ظاهر شونده، گاهی در قسمتی مذکر (گلها فقط نر) لوبهای کاسه گل ۵ تائی، کامل یا دندانه ارهای ریز، گلبرگها ۵ تائی، بزرگ، پرچمها ۲۰ تائی یا بیشتر، خامهها ۵ تائی، در قاعده پیوسته، تخمدان ۵ حجره ایی، هر حجره با تخمکهای بسیار، میوه سیبی بزرگ با دندانههای بسیار، دانهها قهوهای.
– این جنس سه گونه در شرق آسیا دارد که گونهای از آن در ایران بصورت رایج کاشته میشود.
به ژاپنی گونه japonica
Chaenomeles japonica (Thub.) Lindl.
Fam. Rosaceae
Syn: pyrus japonica Thunb، pyrus Maulei Mast.، cydonia Maulei
T. Moore، cydonia Maulei، T. Moore، cydonia Maulei schneid.
E: Japanese flowering guince، japan guince، dwarf japanose guice
درختچهای کوتاه، به ارتفاع تا ۲ متر، شاخهها خاردار، در حالت جوانی با کرکهای نمدی ریز کوتاه، در سال دوم زگیل دار، برگها تخم مرغی پهن تا واژ تخم مرغی، نوک کند یا نسبتاً نوک تیز، به طول ۳ – ۵ سانتی متر، دندانه ارهای – کنگرهای درشت، بیکرک، گلها قرمز – قرمز آجری به عرض ۵/۲ – ۵/۳ سانتی متر، میوه تقریباً کروی، به عرض حدود ۳ سانتی متر، زرد رنگ.
واریته هائی از این گونه بشرح زیر وجود دارد:
گلها رنگارنگ صورتی و سفید Chaenomeles japonica var. tricolor (parsons) Rahd.
Chaenomeles japonica var. alpine Maximum
درختچهای پا کوتاه با ساقههای گسترده روی زمین و شاخه چههای ایستاده، برگها تخم مرغی دایرهای به طول ۱- ۵/۲ سانتی متر.
پراکنش جغرافیائی در ایران: بصورت کاشته شده در تهران، کرج، مناطق شمالی و شمال غرب ایران
خاستگاه: این درختچه بومی چین و ژاپن است.
هرس: چون گلها در روی شاخههای قدیمی ظاهر میگردند برای حصول گل آوری کامل در بهار، گیاه را در فصل زمستان یا اوائل بهار هرس تند مینمایند.
تکثیر: تکثیر بوسیله قلمه در ماههای خرداد و تیر، خوابانیدن شاخه، جدا کردن بوتهها یا کاشت بذر صورت میگیرد.
نیاز اکولوژیکی: به ژاپنی، طالب مکان آفتابی و سایه آفتاب است و در همه نوع خاک میروید ولی خاکهای باغچه یا اسیدی و سنگین را ترجیح میدهد و نسبت به سرما مقاوم است.
این درختچه در چمن کاریها و پارکهای شهری و جنگلی و سطوح شیب دار و نیز بلوارها در قالب طرحهای مختلف فضای سبز استفاده میگردد.